| TAU | In de meridiaan 10 p.m. (GMT) 1 januari Zichtbaar van september t/m maart. |
Taurus, juist ten noordwesten van Orion, is een opvallend noordelijk sterrenbeeld met twee van de grootste sterrenhopen die we kunnen zien: Hyaden en Plejaden.
Vanaf de tijd van de Chaldeeën, een 5000 jaar geleden, is dit sterrenbeeld gezien als een stier. Stieren worden sind de oude tijden vereerd als een symbool van kracht en vruchtbaarheid, en ze komen voor in talloze mythen. De oude Egyptenaren vereerden Apis, de Stier van Memphis, een echte stier die als een incarnatie van Osiris werd beschouwd. De Israëlieten vereerden het Gouden Kalf. Gevleugelde stieren stonden gebeeldhouwd bij de poorten van de Assyrische paleizen.
In de klassieke tijden zagen de Grieken de als stier vermomde Zeus in de constellatie. Het verhaal gaat dat Zeus verliefd werd op de mooie Europa, dochter van Agenor, koning van Fenicië. Op een dag speelde Europa aan de waterkant toen haar aandacht getrokken werd door een majestueuze witte stier (Zeus in dierenvorm) die vreedzaam tussen haar vaders kudde stond te grazen. De stier knielde voor haar toen ze naderbij kwam en klom op zijn rug en hing bloemenkransen rond zijn horens. De stier sprong overeind, rende naar de zee en zwom naar Kreta, waar Zeus Europa tot zijn minnares maakte. Een van hun drie zonen, werd later koning van Kreta. alleen de voorhand van de stier is zichtbaar in de constellatie omdat hij uit uit het water komt.
Plejaden (M 45): Deze beroemdste open sterrenhoop aan de hemel, ook bekend als de Zeven Zusters, vormt de schouder van de stier. De Griekse legende vertelt dat de zusters Zeus te hulp riepen toen zij door Orion werden achtervolgd. Zeus veranderde hen in duiven en plaatste hen aan de hemel. Alcyone (Eta (η) Tauri) is de verbijsterendste zuster en wordt begeleid door Maia (20 Tauri), Asterope I en II (de dubbelster 21 Tauri), Taygeta (19 Tauri), Celaeno (16 Tauri), Electra (17 Tauri) en ten slotte Merope (23 Tauri), een ster omringd door een mooi wolk van kosmisch stof, die een blauwe reflectienevel produceert. Atlas (of Pater Atlas, 27 Tauri) en Pleione (Mater Pleione, 28 Tauri) stellen de vader en moeder van de meisjes voor.
In een indiaans verhaal zijn de Plejaden zeven jonge mensen die door de hemel wandelden en verdwaalden. Ze bleven in de hemel, dicht bij elkaar. De zevende zuster is moeilijk te zien omdat ze echt naar de aarde terug wil en haar tranen haar glans dimmen.
Op een redelijk donkere avond moet je minstens zes van de sterren in de Plejaden met het blote oog kunnen zien. Onder goede omstandigheden kun je er zelfs negen onderscheiden. De Plejaden, met in totaal meer dan 500 sterren, staan ca. 443 lichtjaren ver en bedekken een gebied viermaal zo groot als de omvang van de volle Maan. Je kunt ze het beste zien met een verrekijker.
Hyaden: Net als de Plejaden is dit een open sterrenhoop, maar hij staat zo dicht bij ons (“maar” 153 lichtjaren) dat de sterren zich zelfs met het blote schijnen te verspreiden. De sterren van de Hyaden vormen de kop van de stier in de karakteristieke V-vorm met 10x de schijnbare diameter van de Maan.
Kappa (κ) Tauri: Een brede dubbel met componenten van m4 en m5 aan de rand van de Hyaden.
Lambda (λ) Tauri: Een eclips binair systeem van hetzelfde type als Algol, het systeem fluctueert tussen m3,4 en m3,9 in een cyclus van net geen 4 dagen.
Sigma (σ) Tauri: Een brede dubbelster in de Hyaden te scheiden met een verrekijker met componenten van m5.
Aldebaran of Alpha (α) Tauri: Deze oranje reus is de helderste ster in de Taurus. De naam betekent “de volger” (van de Plejaden) in het Arabisch. Ze staat op 67 lichtjaren en vormt het oog van de stier.
Krabnevel (M 1): Deze nevel markeert de plaats van de supernova die in 1054 gezien werd. Hij is op een donker avond door een 100mm-telescoop duidelijk zichtbaar als een ovale gloed, maar dit doet de gecompliceerde structuur die te zien op foto’s met lange belichtingstijden alleen maar vermoeden.