De Sagittarius-Carina arm

Als we ons van de Norma arm richting onze eigen Zon bewegen komen we bij de  Sagittarius-Carina arm uit. Deze spiraalarm is zo genoemd omdat de meeste heldere emissie nevels en open clusters verspreid zijn tussen Sagittarius en Carina.

De Sagittarius-Carina arm clusters en nevels in Sagittarius en Scorpius liggen op ongeveer 4500 en 7000 lichtjaren van ons. Dit impliceert dat in deze richting de spiraalarm op ongeveer 5500 lichtjaren van ons is gecentreerd. Verder noordoostelijk langs deze arm ligt M 16 in Serpens Cauda op ongeveer 6500 lichtjaren. Het is hier waar de Sagittarius-Carina arm afbuigt richting het centrum van de Melkweg. Aan de rand van deze curve ligt de Scutum Sterrenwolk waar de Sagittarius-Carina en Norma armen elkaar kruisen.

In de tegenovergestelde richting aan het zuidwestelijke einde van de Sagittarius-Carina arm ligt het Eta Carinae complex ongeveer 8000 lichtjaren weg. Maar andere vermoedelijke delen van de Sagittarius-Carina arm zijn voorbij dit punt waargenomen waarschijnlijk omdat de arm hier wegbuigt van de Melkweg kern.

Sagittarius-Carina
Sagittarius-Carina arm regio. Image data © Serge Brunier

Van het noordoosten tot het zuidwesten zijn deze:

 Adelaarsnevel (M 16): Door een 200mm telescoop op een donkere avond is deze combinatie van nevel en sterrenhoop nogal verbijsterend. Maar ook met een kleinere telescoop kun je van deze cluster die zijn naam dankt aan de stofwolk erin, genieten.

 Trifidnevel (M 20): Deze nevel, die slechts 1½° ten noordwesten van de Lagoon nevel te vinden is, maakt waarschijnlijk deel uit van hetzelfde nevelcomplex. Hij wordt drielobbig genoemd omdat drie banen van donkere wolken de nevel op een prachtige manier verdelen. Je kunt deze donkere banen onder een goede hemel met een 155mm-telescoop onderscheiden.

 Omeganevel (M 17): Deze nevel, ook de Zwaan en het Hoefijzer genoemd, is met een verrekijker heel duidelijk te zien en is een verbazingwekkend gezicht door een grote telescoop.

 Lagunenevel (M 8): Deze spectaculaire diffuse nevel omgeeft de sterrenhoop NGC 6530. Op een donker avond is de nevel zichtbaar met het blote oog. Op de foto’s wordt de uitgestrekte nevel gemarkeerd door verscheidene kleine donkere vlekjes. Bart Bok identificeerde deze als globulen waarin nieuwe sterren worden gevormd.

 NGC 6231: Nauwelijks 1/2° ten noorden van Zeta (δ) Scorpii ligt deze heldere open sterrenhoop in dit rijke gebied van de Melkweg. Je ziet hem het beste met een verrekijker of met een telescoop met een heel kleine vergroting.

Ondanks dat voor Europese waarnemers NGC 6231 in de staart van Scorpius erg laag in het zuiden staat is dit object een mooie richtingwijzer van de Sagittarius-Carina arm en een prachtzicht in een verrekijker. Dit cluster is een speciaal cluster doordat zij rijk is aan extreem hete en zeer heldere O-type Reuzen en Superreuzen. Aan de buitenkant van dit gebied ligt de 4,8m ster Zeta¹ (δ) Scorpii, ½ graden zuidelijker. Zeta¹ is een extreme Superreus met een absolute magnitude van -8,8 (dit is bijna 300.000x zo helder als onze Zon).

Ongeveer 1 graden noordoostelijk van NGC 6231 ligt een rijk sterrenveld van m6 tot m9 sterren zeer geschikt voor verrekijker waarnemingen. Dit sterrenveld is Collinder 316 en wordt ook wel Trumpler 24 genoemd en is het rijkste buitengebied van Scorpius, het grote gebied waarvan NGC 6231 de kern vormt.

Nog zuidelijker en niet langer waarneembaar voor Noord-Europese waarnemers liggen:

 NGC 6193: Een aantrekkelijk open cluster in het sterrenbeeld Ara voor verrekijkers, het cluster bestaat uit ongeveer van m6 en zwakker verspreid over de overvlakte van een halve maan en is zichtbaar met een verrekijker of met blote oog als je zuidelijk genoeg waarneemt.

 NGC 6188: Het emissienevel in Ara, ongeveer 4000 lichtjaren van ons verwijderd in het sterrenbeeld Ara. NGC 6193 is verantwoordelijk voor de verlichte nevelgebieden in NGC 6188. Dit gebied is een kraamkamer van jonge sterren.

 NGC 4755 het Juwelenkistje in Crux en tenslotte het gigantische emissie nevel  NGC 3372 ook bekend als het Eta Carinae Nevel.

Alle emissie nevels bevatten clusters en/of jonge sterren deze zijn soms echter verbogen achter de interstellaire materie. 

Copyright © 2016 starry-night.nl & Image data © Kees Scherer (M 16, M17 en M 8) en Eelko Gielis (M 20)

Scroll to Top