Lyra (Lier)

LYR In de meridiaan 10 p.m. (GMT) 1 augustus. Zichtbaar van april t/m december.

Dit prachtige sterrenbeeld wordt gedomineerd door Vega, een van de helderste sterren aan de hemel. Je kunt je voorstellen hoe de snaren zijn gespannen over het parallellogram van de vier sterren die haar vergezellen.

Apollo gaf de lier aan zijn zoon Orpheus. Deze speelde er zo prachtig op dat wilde dieren en de bergen betoverd werden. Hij hield hartstochtelijk veel van zijn vrouw Eurydice en toen zij stierf, daalde hij in de onderwereld af om haar te redden. Hij haalde de goden over haar los te laten, op voorwaarde dat hij tijdens de reis niet naar haar zou kijken. Ongeduldig wierp hij een blik op Eurydice voordat zij de bovenwereld bereikten en zij werd voor eeuwig in Hades teruggeworpen.

De ontroostbare Orpheus werd in stukken gescheurd door een groep jonge vrouwen toen hij niet op hun avances inging. De minnaars werden verenigd en Orpheus’ lier werd door Zeus aan de hemel geplaatst.

De helderste ster, Alpha (α) Lyrae, wordt Vega genoemd. In de nabije omgeving van Vega ligt tevens de radiant van de Lyriden meteorenregen jaarlijks rond 21-22 april.

Lyra Epsilon (ε) Lyrae: Dit is een “dubbele” dubbelster en het mooiste kwadrupel systeem in de hemel. Met een optisch hulpmiddel, hoe klein ook, zie je 2 sterren van m5: εen ε². Beide zijn zelf dubbelsterren met scheidingen van minder dan 3 boogseconden. Je ziet ze apart door een 100mm telescoop met een vergroting van 100 of meer. Alle vier sterren zijn onderling door gravitatie verbonden in hun omloopbanen.

 Beta (β) Lyrae: Een dubbelster en makkelijk te splitsen in een witte en blauwe component. De heldere witte ster is een eclips variabele en varieert van m3,3 tot 4,4 in 13 dagen. De twee sterren staan zo dicht bij elkaar dat gas van de grotere naar de kleinere stroomt.

 Delta (δ) Lyrae: Een dubbelster te splitsen met een verrekijker of visueel. De dubbel bestaat uit een Rode Reus van m4 en een verder niet gerelateerde blauw-witte ster van m6.

 Zeta (δ) Lyrae: Een dubbelster van m4 en m6 makkelijk te splitsen met een verrekijker of telescoop.

image
M 57 en omgeving. © Frank Teunissen

 Ringnevel (M 57): Deze beroemde planetaire nevel ligt halverwege Beta (β) en Gamma (γ) Lyrae. Door een 75 mm -of grotere telescoop en bij lage vergroting lijkt hij een onscherpe ster. Met meer vergroting zie je de ringvorm van ca. 2 boogminuten breed.

Leave a Reply

Scroll to Top